Elke vyf jaar is dit sulke tyd. Die Jonker familie hou reünie. Oom
Adriaan poets sy Toyota-bakkie al ’n jaar voor die tyd. Die een wat
versuim om hom op die bakkie se kondisie te komplimenteer sal wel teen
die einde van die reünie hoor dat hy of sy uit sy testament gelaat gaan
word.
Niemand se wiele is so swart en so blink soos neef Willem s’n nie. Aardjie na sy vaartjie. Die enigste verskil is dat neef Willem meer omgee vir die pistool aan sy sy. Hy weet maar te goed dat die manne hier gaan opdaag met enige ding wat ’n koeël kan skiet. Hy oefen al maande lank op die plaas. Vra maar vir tannie Jess. Die windpomp was voos geskiet, toe oefen hy maar verder op haar groentetuin se hekkie. As sy ooit daardie pistool van sy lyf af kan kry, gooi sy dit in die rivier.
Ouma en tannie Bets het resepte uit oumagrootjie se trusou kis gaan steel, want saam met die reünie kom die melktert kompetisie. Die kompetisie was nooit amptelik aangekondig nie, maar moenie dink dit maak dit minder ernstig nie. Al is die vroue baie opgewonde om mekaar weer na vyf jaar te sien, hou die vriendelikheid net tot Saterdagmiddag teetyd. Dit is dan wanneer die naels uitkom.
Die kompetisie is eintlik net tussen die tantes maar vandat nig Sandra verlede jaar opgedaag het met die wen resep weet niemand wat om dié jaar te verwag nie.
“Oom Arrie, jou bakkie blink so ek kon vanoggend my baard skeer in die weerkaatsing,” terg Heinie. Oom Adriaan glimlag tevrede. Heinie is ’n plaas seun in murg en bloed, maar sy pa wou nie hê dat hy boer nie. Hy is ’n boekhouer en werk al ’n paar jaar lank in die stad. Hy is gelukkig daar, maar ’n naweek op die plaas sal hy vir niks verruil nie. Dit gee hom ook ’n kans om sy mooiste half-nig Katie te sien. Sy is ’n juffrou en Heinie sal nie omgee dat sy hom ’n paar lesse gee nie, half-niggie of te nie.
Heinie lig sy keps toe Katie en haar ma verby stap. Sulke mooi lang bene kan hy heeldag na kyk. ’n Klap teen sy kop laat hom koes en omkyk.
“Wat dan nou?” vra hy.
“As ek jy is konsentreer ek minder op haar bene en meer op die feit dat sy mince meat van jou gaan maak.”
“Ek’s nie by nie,” frons Heinie.
“Die skiet kompetisie. Storie loop dis nie neef Willem waarvoor jy moet oppas nie. Sy het glo gister oom Gert se drie-nul-drie geskiet. Op dertig meter was sy twee sentimeter van die kol af.”
“Katie? Nooit. Sy’s te fyn vir so ’n rowwe sport.”
“Sê maar net wat gehoor het,” sê neef Franco en klap hom op die skouer.
Heinie loer weer in haar rigting. Nee wat, dink hy. Sy moet maar eerder aan die melktert kompetisie deelneem.
Met net ’n klein rukkie voor teetyd kloek die vroue om die yskas om seker te maak dat niemand hulle gebak saboteer nie. Ouma en tannie Bets se skelm kykies en fluister praatjies is ’n teken dat daar klaar met iemand se melktert gepeuter is.
Buite is die manne besig om hulle skietgoed re te kry. ’n Paar mammas hardloop verwilderd rond om hulle kleingoed van die oorlogsone af weg te hou. Heinie sien vir neef Willem wat klaar na die teiken mik. Oom Adriaan staan trots agter sy seun en stoot sy bors uit. Waar hulle die idee gekry het dat hulle die beste skutte is weet niemand nie. Dalk omdat hulle die enigste gesin is wat verniet ammunisie kry by daai korrupte polisieman-vriend van oom Adriaan.
Die manne staan en wag vir die vroue om die koffie en melktert buitentoe te bring. Hulle mag eers begin skiet nadat elkeen ’n stukkie melktert gekry het. Tannie Bets deel eerste uit. Elkeen van die veertig familie lede kry ’n stukkie melktert. Daarna word die een na die ander melkterte uitgedeel. Meeste ‘oe’ en ‘aa’ en komplimenteer die vroue op hulle gebak. Die mans proe skaars wat hulle eet en party los sommer hulle bordjies met melktert net so op die tafel sodat die skietery kan begin.
Tannie Erna, die oudste van die tantes, besluit elke jaar wie se melktert wen. Sy bak nie self nie en sy is nie vriendelik met enige van die ander vroue nie. Haar opinie is so eerlik dat dit sy al menigte tantes in trane gehad het met haar skerp tong. Sy laat haar ook nie aanjaag deur die manne se lawwe skietery nie.
Terwyl van die vroue om haar kloek, staan ander weer en byt hulle naels. Tannie Erna sit rustig op ’n tuinstoel en ontleed elke happie tert. Nadat sy klaar is met een stukkie melktert vat sy eers ’n slukkie koffie sodat haar smaak sintuig haar nie in die steek sal laat nie.
Nes tannie Erna haar koppie koffie van die piering optel klap die eerste skoot. Sy hop in haar stoel en mors van die koffie maar gelukkig val die koffie in die piering. Die vroue staan groot oog en kyk na haar reaksie, maar met net een kwaai kyk in die mans se rigting gaan sy weer voort met proe.
Neef Willem spring rond soos ’n kind op Kersoggend. Hy kan nie wag om te skiet nie. Uiteindelik gee oom Hans die teken en Willem gaan staan die afgesproke twintig meter van die teiken af. Hy kry net twee kanse om die die kol te tref. Katie staan naby ’n boom en bekyk die petalje. Toe neef Willem se eerste skoot klap weet sy sommer hy het gemis. Die seun pluk die pistool opwaarts as hy skiet en dit is taboe. Die reaksie van oom Adriaan en die ander manne bevestig haar vermoede. Niemand sê ’n woord nie, want hulle weet dat Willem nog met sy pistool in die hand staan. Oom Adriaan hou sigbaar sy asem op toe neef Willem weer mik. Die skoot klap maar daar is nie ’n merk op die teiken nie. Katie skud haar kop.
Met ’n rooi gesig en baie stories staan neef Willem en verduidelik presies wat vir hom verkeerd geloop het. Die teiken is te laag. Bo en behalwe dit was sy hande te natgesweet. Hy sweer hoog en laag dat hy baie beter sal vaar as hy sy handskoene onthou het. Almal lag hom uit behalwe oom Adriaan. Hy beaam alles wat die seun sê.
’n Paar ooms probeer die teiken raak skiet maar vaar nie veel beter as Willem nie. Om ’n teiken op twintig meter met ’n pistool raak te skiet is nie baie maklik nie. As die sand nie boë trek voor die teiken nie dan sing die koeël soos dit die vlakte in vlieg.
Uiteindelik is dit Heinie se beurt. Die arme man besit nie eens ’n pistool nie, maar leen een by oom Gert. Voor hy mik sien hy vir Katie by die boom. Sy staan geïnteresseerd en kyk na hom.
“Wag manne. Ek dink dit is net goeie maniere om dames eerste te laat skiet.”
Van die mans kyk om hulle rond. Skiet is mos nie ’n vroue ding nie. Oom Gert en oom Adriaan weet egter dat daar net een vrou op die plaas is wat sal wil skiet en kyk dadelik na waar Katie staan. Meeste mans glimlag net vir die fyn meisietjie, maar die wat haar al in aksie gesien het knik hulle koppe.
Katie tel oom Gert se pistool op en vou haar klein handjie om die koue stuk staal. Wysvinger vorentoe tot sy reg is om hom op die sneller te sit. Met haar linkerhand hou sy die onderkant van die pistool vas. Nie te styf nie, nie te slap nie. Sy laat haar twee duime langs mekaar lê nes haar boek gesê het. Sy trek die sneller. Stadig. Sy haal rustig asem maar haar hart klop al vinniger. BA! Klap die skoot. Die swart kolletjie op die teiken is bewys van presies waar die koeël die teiken getref het. Sy mik weer. Stadig trek sy die sneller tot die tweede skoot klap. Niemand sien ’n tweede swart kolletjie nie. Sy sit die pistool neer en glimlag vir Willem wat met wenkbroue omhoog na haar kyk. Hy verlustig hom in die feit dat Katie gemis het.
Katie loop na die teiken en die manne volg haar, te bang om iets te mis.
“Daarso,” sê sy en wys na waar die eerste gaatjie effens groter gemaak is deur nog ’n koeël wat daar deur is. Die manne knik hulle koppe en oom Gert swaai haar in die rondte.
“Jou pa sou so trots gewees het my meisiekind,” sê oom Gert.
“Dankie, Oom,” sê sy.
Heinie kan sy oë nie glo nie. Franco was reg, die meisie skiet asof sy weermag toe was. Daar is nie ’n manier waarop hy twee koeëls deur dieselfde gaatjie kan stuur nie. Hy staan in elk geval reg om sy beurt te vat.
Sonder om te bewe klap die eerste skoot. Die swart kolletjie sit op die teiken net onder Katie s’n. Nes hy regstaan vir sy tweede skoot gil iemand. Heinie skrik, kyk om en daar klap die skoot. Dit laat nog meer vroue in ’n toestand en meer mense gil. Die klein kindertjies begin huil en die mans hardloop na hulle vroue. Heinie probeer sien wat hy raak geskiet het. Die koeël het nie gevlieg nie en hy kon duidelik hoor toe dit iets tref. Hy kyk om na Katie wat na die opslaan swembadjie loop. In die kant van die swembad is ’n ronde gaatjie en die water loop daardeur. Heinie sug van verligting.
’n Geskree laat Katie en Heinie ook na die vroue hardloop. Daar is groot fout. Nes hulle by die teetafel aankom sien hulle vir tannie Erna daar staan met ’n bloedrooi gesig. Sy is duidelik erg ontsteld. Tannie Miems is in trane en Ouma en tannie Bets is nêrens te sien nie.
“Bedaar nou Erna. Wat het gebeur?” vra oom Adriaan.
“Sy is besete!” skree tannie Erna, “Probeer my vergiftig! Die klein feeks!”
Almal wat vir tannie Miems ken weet die tingerige vroutjie sal nie ’n vlieg seermaak nie.
“Wag nou Erna, hier is ’n misverstand. Waar is Bets?”
Franco verdwyn en kom na ’n rukkie terug met tannie Bets en Ouma. Die twee is spierwit geskrik.
“Tannie Miems, my ma en ouma het iets om vir Tannie te sê,” sê Franco.
Met hulle hande saamgevou en hangende skouers vra hulle vir tannie Miems om verskoning. Dit is hulle wat die appelasyn in tannie Miems se melktert ingemeng het. Hulle het geweet sy gaan wen. Tannie Erna wip haar vir die twee en gaan pak haar tas. Die reünie is amptelik verby. Almal sal mekaar eers weer oor vyf jaar sien as tannie Erna ooit oor die skok gaan kom.
Heinie en Katie loop na waar hulle teiken geskiet het. Nou moet Heinie ook vyf jaar wag voordat hy kan wys wat in hom steek. Neef Willem loop dikmond verby hulle na sy bakkie met die pikswart wiele.
“Sy gee lesse,” skree Heinie in sy rigting.
“Wat sê jy?” vra Willem kwaai.
“Ek sê Katie gee skiet lesse. Elke middag as sy klaar is by die skool.”
Willem wip hom erger as tannie Erna. Hy klim in sy bakkie, jaag tot by hulle en rol sy venster af.
“Jy soek vir my Heinie!” sê hy kwaai.
“Jy kan altyd laat tannie Miems vir jou ’n paar bak lesse gee. Lyk my die skiet ding is nie vir almal nie.”
Katie stamp vir Heinie met ’n elmboog.
“Sies Heinie, was dit nou nodig?”
“Jammer, maar dis die waarheid. Die man kan nie skiet nie.”
“Kan jy?” vra Katie met ’n stoute kyk in haar oë.
“As ek sê nee, sal jy my leer?”
5 Julie 2018
Niemand se wiele is so swart en so blink soos neef Willem s’n nie. Aardjie na sy vaartjie. Die enigste verskil is dat neef Willem meer omgee vir die pistool aan sy sy. Hy weet maar te goed dat die manne hier gaan opdaag met enige ding wat ’n koeël kan skiet. Hy oefen al maande lank op die plaas. Vra maar vir tannie Jess. Die windpomp was voos geskiet, toe oefen hy maar verder op haar groentetuin se hekkie. As sy ooit daardie pistool van sy lyf af kan kry, gooi sy dit in die rivier.
Ouma en tannie Bets het resepte uit oumagrootjie se trusou kis gaan steel, want saam met die reünie kom die melktert kompetisie. Die kompetisie was nooit amptelik aangekondig nie, maar moenie dink dit maak dit minder ernstig nie. Al is die vroue baie opgewonde om mekaar weer na vyf jaar te sien, hou die vriendelikheid net tot Saterdagmiddag teetyd. Dit is dan wanneer die naels uitkom.
Die kompetisie is eintlik net tussen die tantes maar vandat nig Sandra verlede jaar opgedaag het met die wen resep weet niemand wat om dié jaar te verwag nie.
“Oom Arrie, jou bakkie blink so ek kon vanoggend my baard skeer in die weerkaatsing,” terg Heinie. Oom Adriaan glimlag tevrede. Heinie is ’n plaas seun in murg en bloed, maar sy pa wou nie hê dat hy boer nie. Hy is ’n boekhouer en werk al ’n paar jaar lank in die stad. Hy is gelukkig daar, maar ’n naweek op die plaas sal hy vir niks verruil nie. Dit gee hom ook ’n kans om sy mooiste half-nig Katie te sien. Sy is ’n juffrou en Heinie sal nie omgee dat sy hom ’n paar lesse gee nie, half-niggie of te nie.
Heinie lig sy keps toe Katie en haar ma verby stap. Sulke mooi lang bene kan hy heeldag na kyk. ’n Klap teen sy kop laat hom koes en omkyk.
“Wat dan nou?” vra hy.
“As ek jy is konsentreer ek minder op haar bene en meer op die feit dat sy mince meat van jou gaan maak.”
“Ek’s nie by nie,” frons Heinie.
“Die skiet kompetisie. Storie loop dis nie neef Willem waarvoor jy moet oppas nie. Sy het glo gister oom Gert se drie-nul-drie geskiet. Op dertig meter was sy twee sentimeter van die kol af.”
“Katie? Nooit. Sy’s te fyn vir so ’n rowwe sport.”
“Sê maar net wat gehoor het,” sê neef Franco en klap hom op die skouer.
Heinie loer weer in haar rigting. Nee wat, dink hy. Sy moet maar eerder aan die melktert kompetisie deelneem.
Met net ’n klein rukkie voor teetyd kloek die vroue om die yskas om seker te maak dat niemand hulle gebak saboteer nie. Ouma en tannie Bets se skelm kykies en fluister praatjies is ’n teken dat daar klaar met iemand se melktert gepeuter is.
Buite is die manne besig om hulle skietgoed re te kry. ’n Paar mammas hardloop verwilderd rond om hulle kleingoed van die oorlogsone af weg te hou. Heinie sien vir neef Willem wat klaar na die teiken mik. Oom Adriaan staan trots agter sy seun en stoot sy bors uit. Waar hulle die idee gekry het dat hulle die beste skutte is weet niemand nie. Dalk omdat hulle die enigste gesin is wat verniet ammunisie kry by daai korrupte polisieman-vriend van oom Adriaan.
Die manne staan en wag vir die vroue om die koffie en melktert buitentoe te bring. Hulle mag eers begin skiet nadat elkeen ’n stukkie melktert gekry het. Tannie Bets deel eerste uit. Elkeen van die veertig familie lede kry ’n stukkie melktert. Daarna word die een na die ander melkterte uitgedeel. Meeste ‘oe’ en ‘aa’ en komplimenteer die vroue op hulle gebak. Die mans proe skaars wat hulle eet en party los sommer hulle bordjies met melktert net so op die tafel sodat die skietery kan begin.
Tannie Erna, die oudste van die tantes, besluit elke jaar wie se melktert wen. Sy bak nie self nie en sy is nie vriendelik met enige van die ander vroue nie. Haar opinie is so eerlik dat dit sy al menigte tantes in trane gehad het met haar skerp tong. Sy laat haar ook nie aanjaag deur die manne se lawwe skietery nie.
Terwyl van die vroue om haar kloek, staan ander weer en byt hulle naels. Tannie Erna sit rustig op ’n tuinstoel en ontleed elke happie tert. Nadat sy klaar is met een stukkie melktert vat sy eers ’n slukkie koffie sodat haar smaak sintuig haar nie in die steek sal laat nie.
Nes tannie Erna haar koppie koffie van die piering optel klap die eerste skoot. Sy hop in haar stoel en mors van die koffie maar gelukkig val die koffie in die piering. Die vroue staan groot oog en kyk na haar reaksie, maar met net een kwaai kyk in die mans se rigting gaan sy weer voort met proe.
Neef Willem spring rond soos ’n kind op Kersoggend. Hy kan nie wag om te skiet nie. Uiteindelik gee oom Hans die teken en Willem gaan staan die afgesproke twintig meter van die teiken af. Hy kry net twee kanse om die die kol te tref. Katie staan naby ’n boom en bekyk die petalje. Toe neef Willem se eerste skoot klap weet sy sommer hy het gemis. Die seun pluk die pistool opwaarts as hy skiet en dit is taboe. Die reaksie van oom Adriaan en die ander manne bevestig haar vermoede. Niemand sê ’n woord nie, want hulle weet dat Willem nog met sy pistool in die hand staan. Oom Adriaan hou sigbaar sy asem op toe neef Willem weer mik. Die skoot klap maar daar is nie ’n merk op die teiken nie. Katie skud haar kop.
Met ’n rooi gesig en baie stories staan neef Willem en verduidelik presies wat vir hom verkeerd geloop het. Die teiken is te laag. Bo en behalwe dit was sy hande te natgesweet. Hy sweer hoog en laag dat hy baie beter sal vaar as hy sy handskoene onthou het. Almal lag hom uit behalwe oom Adriaan. Hy beaam alles wat die seun sê.
’n Paar ooms probeer die teiken raak skiet maar vaar nie veel beter as Willem nie. Om ’n teiken op twintig meter met ’n pistool raak te skiet is nie baie maklik nie. As die sand nie boë trek voor die teiken nie dan sing die koeël soos dit die vlakte in vlieg.
Uiteindelik is dit Heinie se beurt. Die arme man besit nie eens ’n pistool nie, maar leen een by oom Gert. Voor hy mik sien hy vir Katie by die boom. Sy staan geïnteresseerd en kyk na hom.
“Wag manne. Ek dink dit is net goeie maniere om dames eerste te laat skiet.”
Van die mans kyk om hulle rond. Skiet is mos nie ’n vroue ding nie. Oom Gert en oom Adriaan weet egter dat daar net een vrou op die plaas is wat sal wil skiet en kyk dadelik na waar Katie staan. Meeste mans glimlag net vir die fyn meisietjie, maar die wat haar al in aksie gesien het knik hulle koppe.
Katie tel oom Gert se pistool op en vou haar klein handjie om die koue stuk staal. Wysvinger vorentoe tot sy reg is om hom op die sneller te sit. Met haar linkerhand hou sy die onderkant van die pistool vas. Nie te styf nie, nie te slap nie. Sy laat haar twee duime langs mekaar lê nes haar boek gesê het. Sy trek die sneller. Stadig. Sy haal rustig asem maar haar hart klop al vinniger. BA! Klap die skoot. Die swart kolletjie op die teiken is bewys van presies waar die koeël die teiken getref het. Sy mik weer. Stadig trek sy die sneller tot die tweede skoot klap. Niemand sien ’n tweede swart kolletjie nie. Sy sit die pistool neer en glimlag vir Willem wat met wenkbroue omhoog na haar kyk. Hy verlustig hom in die feit dat Katie gemis het.
Katie loop na die teiken en die manne volg haar, te bang om iets te mis.
“Daarso,” sê sy en wys na waar die eerste gaatjie effens groter gemaak is deur nog ’n koeël wat daar deur is. Die manne knik hulle koppe en oom Gert swaai haar in die rondte.
“Jou pa sou so trots gewees het my meisiekind,” sê oom Gert.
“Dankie, Oom,” sê sy.
Heinie kan sy oë nie glo nie. Franco was reg, die meisie skiet asof sy weermag toe was. Daar is nie ’n manier waarop hy twee koeëls deur dieselfde gaatjie kan stuur nie. Hy staan in elk geval reg om sy beurt te vat.
Sonder om te bewe klap die eerste skoot. Die swart kolletjie sit op die teiken net onder Katie s’n. Nes hy regstaan vir sy tweede skoot gil iemand. Heinie skrik, kyk om en daar klap die skoot. Dit laat nog meer vroue in ’n toestand en meer mense gil. Die klein kindertjies begin huil en die mans hardloop na hulle vroue. Heinie probeer sien wat hy raak geskiet het. Die koeël het nie gevlieg nie en hy kon duidelik hoor toe dit iets tref. Hy kyk om na Katie wat na die opslaan swembadjie loop. In die kant van die swembad is ’n ronde gaatjie en die water loop daardeur. Heinie sug van verligting.
’n Geskree laat Katie en Heinie ook na die vroue hardloop. Daar is groot fout. Nes hulle by die teetafel aankom sien hulle vir tannie Erna daar staan met ’n bloedrooi gesig. Sy is duidelik erg ontsteld. Tannie Miems is in trane en Ouma en tannie Bets is nêrens te sien nie.
“Bedaar nou Erna. Wat het gebeur?” vra oom Adriaan.
“Sy is besete!” skree tannie Erna, “Probeer my vergiftig! Die klein feeks!”
Almal wat vir tannie Miems ken weet die tingerige vroutjie sal nie ’n vlieg seermaak nie.
“Wag nou Erna, hier is ’n misverstand. Waar is Bets?”
Franco verdwyn en kom na ’n rukkie terug met tannie Bets en Ouma. Die twee is spierwit geskrik.
“Tannie Miems, my ma en ouma het iets om vir Tannie te sê,” sê Franco.
Met hulle hande saamgevou en hangende skouers vra hulle vir tannie Miems om verskoning. Dit is hulle wat die appelasyn in tannie Miems se melktert ingemeng het. Hulle het geweet sy gaan wen. Tannie Erna wip haar vir die twee en gaan pak haar tas. Die reünie is amptelik verby. Almal sal mekaar eers weer oor vyf jaar sien as tannie Erna ooit oor die skok gaan kom.
Heinie en Katie loop na waar hulle teiken geskiet het. Nou moet Heinie ook vyf jaar wag voordat hy kan wys wat in hom steek. Neef Willem loop dikmond verby hulle na sy bakkie met die pikswart wiele.
“Sy gee lesse,” skree Heinie in sy rigting.
“Wat sê jy?” vra Willem kwaai.
“Ek sê Katie gee skiet lesse. Elke middag as sy klaar is by die skool.”
Willem wip hom erger as tannie Erna. Hy klim in sy bakkie, jaag tot by hulle en rol sy venster af.
“Jy soek vir my Heinie!” sê hy kwaai.
“Jy kan altyd laat tannie Miems vir jou ’n paar bak lesse gee. Lyk my die skiet ding is nie vir almal nie.”
Katie stamp vir Heinie met ’n elmboog.
“Sies Heinie, was dit nou nodig?”
“Jammer, maar dis die waarheid. Die man kan nie skiet nie.”
“Kan jy?” vra Katie met ’n stoute kyk in haar oë.
“As ek sê nee, sal jy my leer?”
5 Julie 2018
No comments:
Post a Comment